گروه اجتماعی – آزاده آقاجانی: بر اساس فقه اسلامی و قانون مدنی ایران، ازدواج قراردادی است که در آن حقوق و تکالیف متفاوتی به زن و مرد داده می‌شود. با امضای سند ازدواج، زن برخی از حقوق مدنی و معنوی را همچون حق سفر، داشتن شغل، انتخاب محل زندگی و مسکن، ولایت بر فرزندان و جدایی از همسر (طلاق) به شوهر خود اعطا می‌کند و البته برخی حقوق مادی همچون مهریه و نفقه را به دست می‌آورد؛ اما سند ازدواج طوری تنظیم شده است که زن بتواند هنگام عقد، در صورت تمایل، برخی از حقوقی به صورت رسمی برخوردار شود و آنها را در سند ازدواج خود ثبت کند.

به وکیل مراجعه کنید
یک حقوقدان در این زمینه معتقد است: در سال‌های اخیر خانم‌ها بیشتر به مهریه‌های زیاد توجه می‌کنند؛ اما باید توصیه کنم که مهریه ضامن محکمی برای زندگی نیست.
«زهره ارزنی» با بیان این که متأسفانه در کشور ما زنان هنگام ازدواج به لباس بیشتر از شرایط ضمن عقد خود توجه دارند، به خانم‌های در سن ازدواج توصیه می‌کنم: پیش از ازدواج با یک وکیل مشورت کنید تا شرایط ضمن عقد را به صورت رسمی ثبت و در صورت بروز مشکل بتوانید از آن استفاده کنید.
وی خاطرنشان می‌کند: در بسیاری از موارد به دلیل این که شروط ضمن عقد به درستی بیان نشده است، افراد حق خود را نمی‌دانند و با مشکل مواجه می‌شوند. این حقوقدان معتقد است باید در قانون ازدواج و طلاق بازنگری شود.

دفترخانه‌ها، ضمانت اجرایی شدن شروط 
کاش برای کسی پیش نیاید روزی که بخواهد پیوندش را بگسلد؛ اما آمار نشان می‌دهد که هر روز در کشور ما برخی از زوج‌ها به زندگی دونفره خود پایان می‌دهند. محمد میررحیمی، وکیل دادگستری درباره حق طلاق زنان خاطر نشان می‌کند که ذکر این شرط در سند ازدواج کفایت نمی‌کند. وی به «حمایت» می‌گوید: وکالت برای طلاق باید در دفتر خانه اسناد رسمی ثبت شود و در این صورت است که ضمانت اجرایی پیدا می‌کند. او می‌افزاید: در سال‌های گذشته شرایط ضمن عقد از سوی قوه قضاییه چاپ و منتشر شد که این کار بسیار تحسین برانگیز بود و کاش این امر به طور جدی‌تر از سوی مرکز امور زنان و مجلس شورای اسلامی پیگیری می‌شد. 
این حقوقدان درباره شرط‌هایی که جزو شرایط ضمن عقد هستند نیز می‌گوید: هر شرطی که خلاف عقد نباشد، می‌توان ثبت کرد که مهم‌ترین آن حق طلاق، خروج از کشور، تعیین محل سکونت، تحصیل، اشتغال و تقسیم اموال پس از جدایی است؛ بنابراین بهتراست زنان حین عقد این شرایط را بدانند. 
وی با انتقاد از این که بعضی دفترخانه‌ها این گونه شرایط را ثبت نمی‌کنند، تصریح می‌کند: وظیفه رسانه‌هاست تا حقوق شهروندی را به همه آموزش دهند؛ بنابراین باید به گونه‌ای رفتار کرد تا همه به حق زن در جامعه واقف باشند.
میررحیمی اضافه می‌کند: گرچه مشکلاتی در قانون وجود دارد اما باید همه با هم بخواهیم تا مشکل رفع شود. نباید از مهریه به عنوان اهرم بازدارنده استفاده کرد.
به گفته وی باید یادمان باشد برابر قوانین موجود در کشور؛ زوجين آزاد هستند هر شرطي را كه خلاف قانون نباشد در شرايط نكاح و عقد در سند ازدواج و يا در سند جداگانه‌اي بياورند و در صورت قبولي زوج يا زوجه آن سند امضا مي‌شود كه در اين صورت خداي نكرده هنگامي كه شرايط و قصد جدايي حاصل شود زن، كمتر گرفتار دادگاه و رفت‌وآمد‌هاي آن خواهد شد و در حال حاضر آن چه كه در قوانين ايران معمول است شروط 12 گانه‌اي است كه در سند ازدواج وجود دارد و معمولا زن و شوهر هنگام عقد آنها را با امضاء مي‌پذيرند. عدم پرداخت نفقه از طرف شوهر به مدت 6 ماه، سوء‌رفتار، غيبت بيش از 6 ماه، محكوميت به حبس بيش از 5 سال اعتياد، اختيار كردن همسر ديگري بدون رضايت همسر اول يا عدم رعايت عدالت بين همسران و مواردی از این دست از جمله شروطي است كه اگر تحقق پيدا كند زن در گرفتن طلاقش وكيل است، اما مشكلي كه وجود دارد دشواري اثبات تحقق بسياري از اين موارد است.
البته در این میان شروط ضمن عقد در استحکام خانواده موثر است به اين دليل كه در جامعه ما اين‌طور كه در پرونده‌ها شاهد هستيم متأسفانه بيشتر تخلفات از ناحيه مرد است و خانم‌ها در فروپاشي زندگي كمتر مقصر هستند. تكيه‌گاه زن، همسرش و خانه‌اي كه برايش فراهم شده است، ولي مردها ممكن است دنبال تكيه‌گاه‌ها و يا موارد ديگر بروند. بنابراين هرچه مردها را بتوان بيشتر مقيد كرد، دوام زندگي بيشتر مي‌شود و براي زندگي مشترك هم بهتر است.

فرهنگ‌سازی مهمترین راه هضم شرایط ضمن عقد
کم نیستند افرادی که زیر بار این شرایط نمی‌روند و گاهی قبل از عقد و به دلیل سخن گفتن زوجه یا خوانواده او از این شرایط، پیوندی بین جوانان صورت نمی‌گیرد. یک کارشناس اجتماعی در این باره به «حمایت» می‌گوید: باید در زمینه شرط ضمن عقد فرهنگ‌سازی شود. بیشتر خانواده‌ها این موضوع را توهین می‌دانند و تصور می‌کنند که زنان با بیان این موضوع قصد جدایی دارند.
«علی اسدی» خاطرنشان می‌کند: البته در سال‌های اخیر این تفکر متعادل شده است که این خود نشانه تعدیل مقاومت مخالفان در سال‌های آتی خواهد بود. طرح شرایط ضمن عقد، حق خانم‌هاست و این موضوع در قانون نیز مورد تاکید قرار دارد.
این کارشناس اموراجتماعی به خانم‌ها توصیه می‌کند: در زمینه شرایط ضمن نکاح بیشتر مطالعه کنند تا با اشراف کامل بتوانند زندگی خوبی را آغاز کنند. ما قبل از هر چیز توصیه می‌کنیم تا پیش از ازدواج دو طرف اخلاق و رفتارهای یکدیگر را به خوبی بشناسند تا در طول زندگی با مشکل مواجه نشوند

منبع:http://www.hemayat.net/news/bar%203.htm